مسیر آنلاین:   سال هاست که از داعش به عنوان ثروتمند ترین گروه ترورسیتی نام برده می شود، اما داعش این ثروت را از چه منبعی به دست می آورد؟!

برای کسانی که در مورد ریشه تشکیل داعش مطالعاتی هرچند اندک انجام داده باشند، یکی از کم احتمال ترین سناریوها، شروع فعالیت های منجر به تشکیل سرزمین تحت حاکمیت داعش، از شمال سوریه است.

با رصد سیر تشکیل داعش در شمال سوریه و به مرکزیت رقه و سیر حرکت قلمرو گشایی این گروه به سمت مناطق دیگر، یکی از مهمترین نکاتی که مورد توجه قرار می گیرد، علاقه اتاق فکر داعش به تحت سلطه قرار دادن منابع هیدروکربنی سوریه است. این علاقه شدید از چند دلیل مهم ناشی می شود:

۱- دسترسی به منابع مالی گسترده برای استقلال از کشورهای مادر

۲- قطع کردن دسترسی سوریه به منابع نفت و گاز به عنوان یکی از مهمترین منابع مالی

۳- داشتن برگ برنده برای بازی دادن کشورهای خاص مثل ترکیه و اسرائیل که به نفت ارزان و در دسترس نیاز دارند.

 

داعش در June سال ۲۰۱۴ با حمله ای گسترده به عراق وارد شد و حدود یک سوم خاک عراق را به طور مستقیم به اشغال خود درآورد. در این حمله علاوه بر اینکه به لحاظ زمینی، به مناطقی توجه شد که داعش در آنجا دارای پایگاه مردمی بود، اما در بعضی از موارد، با مناطقی خاص مواجه هستیم که به غیر از تسلط بر منابع نفتی، دلیل دیگری برای تسخیر و اشغال آن ها پیدا نمی کنیم.

 

طبق برآوردها گروهک تروریستی داعش حداقل به ۱۵۰ حلقه چاه قابل بهره برداری در عراق دسترسی دارد که البته با امکانات ابتدایی و با کمترین ظرفیت در حال بهره برداری از این چاه هاست، اما به هر حال پول حاصل از فروش این نفت ها، رقم قابل ملاحظه ای را شامل می شود.

یکی از مهمترین مناطق نفت خیز، در محدوده تقاطع سه استان نینوا، کرکوک و صلاح الدین وجود دارد که این منطقهدر نزدیکی  پالایشگاه بیجی است. که این امر بر اهمیت این پالایشگاه می افزاید. هرچند پالایشگاه آنطور که داعش علاقه داشت سالم به دستش نیفتاد (در روزهای اول حضور داعش در بیجی، داعش از شیوخ محلی خواسته بود که با ۲۰۰ مدافع پالایشگاه مذاکره کنند تا با بخشیدن جان خود، پالایشگاه را ترک کنند). اما چاه های عجیل و علاس که در زمره چاه های فعال بودند، سالم و دست نخورده به دست داعش افتاد. اهمیت این چاه ها به دلیل امکان برداشت و انتقال سریع نفت، برای این گروه تروریستی  به حدی بود که سریعا اولین محموله ها را از این دو چاه برداشت کرده و تا حدود یک سال بعد که تکریت فتح شد، این صادرات ادامه داشت.

با نگاهی به نقشه و در نظر گرفتن مناطق بنفش به عنوان مناطق پس گرفته شده از داعش، کاملا مشهود است که  اکنون داعش به غیر از مناطق نفتی در استان نینوا و حومه شرقاط، تقریبا به مناطق نفتی دیگری ندارد. هرچند هنوز داعش استخراج نفت از این چاه ها به خوبی ادامه می دهد، اما با اتخاذ تدابیری مثل انهدام کاروانهای نفتی و انهدام تجهیزات استخراج، صادرات نفت عراق توسط داعش به کمترین میزان خود تاکنون رسیده است.

در نهایت داعش که از دو منطقه  دیرالزور و چاه های کرکوکبه عنوان منبع اصلی نفت و گاز  استفاده میکرد، فقط به چاه های منطقه دیرالزور بسنده کرده است چرا که مقدار زیادی از چاه های کرکوک یا بازپس گیری شده و یا به علت بمباران هوایی و عدم امنیت، غیر قابل استفاده شده است.

در حال حاضر  چاه های اطراف شرقاط و استان نینوا تنها چاه های مورد استخراج داعش هستند که جمعا در حدود ۱۰۰ حلقه چاه فعال بوده که از ظرفیت بالایی نیز برخوردار نمی باشند.

به جرات می توان گفت که اگر به داعش اجازه استفاده از نفت و گاز داده نشود و شریان های تامین مالی این گروهک تروریستی بسته شود، دست و پای داعش بسیار بسته تر خواهد شد و این امر نیز به  دو منطقه ای  که به داعش در صادرات نفت کمک میکنند بستگی دارد.